Khi mang bầu cần tiêm những mũi gì để bảo vệ cho mẹ và bé?

Phụ nữ mang thai là đối tượng dễ mắc bệnh do hệ miễn dịch và sức đề kháng giảm so với người bình thường. Tiêm phòng vắc xin là biện pháp hữu hiệu để làm giảm nguy cơ mắc các bệnh cho mẹ bầu và bảo vệ sức khỏe cho mẹ và thai nhi. Do vậy, khi mang bầu cần tiêm những mũi gì là vấn đề được các mẹ rất quan tâm.

Bà bầu có được tiêm chủng vắc xin không?

Vắc xin là chế phẩm có chứa kháng nguyên của vi sinh vật gây bệnh hoặc có thể là kháng nguyên gần giống với vi sinh vật gây bệnh nhằm kích thích hệ miễn dịch cơ thể chống lại mầm bệnh tương ứng. Đây là biện pháp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh, thông qua việc tiêm chủng vắc xin có thể làm tăng tuổi thọ do tỷ lệ tử vong giảm.

Vắc xin thường có 2 loại chính đó là vắc xin sống giảm độc lực và vắc xin bất hoạt. Vắc xin sống giảm độc lực là vắc xin chứa các loại vi rút đã làm suy yếu không có khả năng gây bệnh. Nó có khả năng kích thích hệ miễn dịch sản xuất ra kháng thể để chống lại mầm bệnh. Vắc xin bất hoạt là vắc xin chứa các vi rút đã bị bất hoạt bằng cách sử dụng nhiệt hoặc hóa chất như formalin hoặc formaldehyde.

Theo khuyến cáo, loại vắc xin bất hoạt mới có thể tiêm cho phụ nữ mang thai được vì không có khả năng gây dị tật cho bào thai. Đối với phụ nữ có thai việc tiêm vắc xin luôn được các nhà nghiên cứu cân nhắc đưa ra các dữ liệu lâm sàng về an toàn và nguy cơ. Vì vậy những loại vắc xin được chỉ định tiêm cho bà bầu là đã được chứng minh về độ an toàn và hiệu quả, bà bầu hoàn toàn có thể tiêm vắc xin để giảm bớt nguy cơ mắc các bệnh.

Khi mang bầu cần tiêm những mũi gì?

Để bảo vệ mẹ và bé trong suốt thai kỳ và những năm tháng đầu đời thì việc tiêm phòng cho bà bầu là điều không thể bỏ qua. Dưới đây là một số mũi vắc xin mà bà bầu nên tiêm trong thai kỳ:

Vắc xin cúm

Phụ nữ mang thai bị nhiễm cúm có tỷ lệ nhập viện do biến chứng tim, phổi tăng hơn so với những người không mang thai. Tiêm phòng vắc xin cúm bất hoạt là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh cúm, bảo vệ trực tiếp lợi ích sức khỏe của mẹ và bé trong thai kỳ và sau thai kỳ. Thông thường vắc xin cúm được khuyến khích nên tiêm trước khi mang thai vì ở giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ mẹ bầu bị cảm cúm sẽ làm tăng nguy cơ bệnh nặng và thậm chí có thể tử vong. Ngoài ra thai nhi dễ bị sứt môi, hở hàm ếch khi mẹ nhiễm cúm trong giai đoạn này.

Vì lí do nào đó mẹ bầu chưa được tiêm vắc xin cúm thì vẫn có thể tiêm trong thai kỳ. Bạn nên tiêm vắc xin cúm từ tuần 20 trở đi và cách tối thiểu 1 tháng trước ngày dự sinh.

Vắc xin cúm được chỉ định tiêm 1 liều duy nhất, tiêm càng sớm càng tốt để hiệu quả bảo vệ cho mẹ và bé được tối ưu nhất.

Vắc xin uốn ván

Ở nước ta, bệnh uốn ván gây ra tỷ lệ tử vong rất cao. Bệnh uốn ván gây ra do độc tố của Clostridium tetani (trực khuẩn uốn ván), nguồn lây nhiễm của Clostridium tetani có mặt ở khắp nơi. Nó có khả năng sinh tồn và phát triển rất mạnh, ngay cả khi đun sôi ở nhiệt độ cao vẫn không loại bỏ hết được. Nha bào của trực khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương sâu bị nhiễm đất đá, bụi, phân hoặc do tiêm chích kim tiêm bị nhiễm khuẩn, sau phẫu thuật. Đặc biệt trong quá trình sinh nở, kể cả khi sinh thường hay sinh mổ đều dễ xảy ra nguy cơ mắc bệnh uốn ván ở mẹ và bé. Trẻ sơ sinh bị uốn ván nguyên nhân có thể do nha bào uốn ván từ các dụng cụ phẫu thuật không được diệt khuẩn tuyệt đối hoặc khi trẻ không được chăm sóc dây rốn sạch sẽ. Khi trẻ sơ sinh mắc bệnh uốn ván, tỷ lệ tử vong rất cao lên tới 95%. Do vậy việc tiêm phòng uốn ván là biện pháp rất cần thiết cho phụ nữ đang mang thai, chúng bảo vệ trực tiếp cho sức khỏe mẹ và bé.

Vắc xin uốn ván cần được tiêm từ 2 mũi mới có hiệu quả phòng ngừa bệnh uốn ván. Nếu đây là lần đầu mẹ bầu tiêm vắc xin uốn ván thì thời gian tiêm mũi 1 thường bắt đầu từ tuần 20 và lịch tiêm mũi 2 sẽ cách mũi 1 là 1 tháng, lưu ý khi bạn tiêm ngừa uốn ván phải sắp xếp thời gian sao cho mũi 2 phải cách thời gian dự sinh tối thiểu 1 tháng.

Vắc xin Tdap ngừa bệnh ho gà

Vắc xin Tdap ngừa bệnh ho gà được khuyến cáo tiêm trong khoảng từ tuần 27 – 36 của thai kỳ. Việc tiêm vacxin Tdap khi mang thai giúp bảo vệ con bạn khỏi bệnh ho gà trong những năm tháng đầu đời trước khi chúng được tiêm chủng ngừa bệnh này.

Sau khi sinh là thời điểm bé dễ mắc bệnh ho gà nhất, nếu mắc bệnh ho gà trong thời điểm này sẽ diễn biến rất phức tạp. Vì vậy tiêm vắc xin Tdap là cần thiết trong thai kỳ.

===>>> Xem thêm: Tại sao phải tiêm vacxin cho bà bầu? Bầu không tiêm phòng có sao không?

Những loại vắc xin không được khuyến cáo khi mang thai

Tiêm vắc xin sẽ bảo vệ cơ thể mẹ bầu khỏi một số bệnh. Tuy nhiên, mẹ bầu cần lưu ý không được tiêm những loại vắc xin sau trong thai kỳ:

• Vắc xin BCG phòng bệnh lao. Bệnh lao do vi khuẩn thường lây nhiễm ở phổi gây ra.
• Vắc xin HPV.
• Vắc xin MMR phối hợp phòng ngừa phối hợp sởi – quai bị – rubella.
• Vắc xin Varicella.
• Vắc xin Zoster để bảo vệ bạn chống lại bệnh zona, gây phát ban đau đớn.

Nếu bạn đã tiêm bất kỳ loại vắc xin nào trong số này trước khi phát mình mang thai, hãy trao đổi với bác sĩ để có hướng can thiệp kịp thời.

Những lưu ý khi tiêm vắc xin khi đang mang thai

Để đảm bảo an toàn khi tiêm vắc xin cho phụ nữ mang thai, các mũi tiêm nên được thực hiện từ tuần 20 trở đi. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, các bộ phận của thai nhi đang dần hình thành do đó tiêm vắc xin sẽ dễ gặp rủi ro dị tật bẩm sinh, thai chết lưu, sảy thai.

Trong quá trình mang thai, không được tự ý tiêm các loại vắc xin không được chỉ định cho phụ nữ mang thai như: sởi – rubella – quai bị, thuỷ đậu, phế cầu…

Sau khi tiêm vắc xin về thường có các biểu hiện đau nhức tại chỗ tiêm, đau đầu, sốt nhẹ. Mẹ bầu không cần phải quá lo lắng, chỉ cần thực hiện các biện pháp dưới đây sẽ làm giảm triệu chứng:

• Khi cơ thể mẹ bị sốt cần dùng khăn ấm lau hoặc chườm lên các vị trí như: nách, bẹn, lưng, trán để làm giảm nhiệt độ. Không được tự ý dùng thuốc hạ sốt khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
• Tăng cường bổ sung các loại nước uống như nước bù điện giải oresol, nước cam và ăn nhiều trái cây và rau, củ quả xanh để bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

Cần theo dõi tình hình sức khỏe sau khi tiêm chủng ngừa cho mẹ bầu, nếu có bất kỳ phản ứng bất thường nào cần liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để có hướng xử trí kịp thời.

===>>> Xem thêm: Tiêm phòng cúm cho bà bầu khi nào? Tiêm phòng cúm có an toàn không?

Địa điểm tiêm chủng cho bà bầu nào an toàn?

Hiện nay dịch vụ tiêm chủng đang phủ rộng trên các địa bàn, mẹ bầu cần lựa chọn các cơ sở tiêm chủng uy tín đã được chứng nhận bởi các cơ quan y tế. Những cơ sở tiêm chủng đó cần có đầy đủ trang thiết bị và kỹ thuật để cấp cứu khi có bất kỳ phản ứng không mong muốn nào xảy ra. Ngoài ra ở những nơi này có quy trình bảo quản vắc xin được bảo đảm theo trình tự và đúng quy định theo tiêu chuẩn của Bộ y tế.

Trên đây là những chia sẻ hữu ích về vấn đề khi mang bầu cần tiêm những mũi gì, bạn có thể tham khảo để tích lũy kinh nghiệm nếu bạn đang dự định có con hoặc đang mang thai. Bạn hãy để lại thông tin cá nhân hoặc liên hệ trực tiếp đến tổng đài miễn phí cước 18009229 để được giải đáp mọi thắc mắc.

Nguồn tham khảo

Vaccinations for Pregnant Women, tác giả Geeta K. Swamy, MD and R. Phillips Heine, MD. Truy cập vào ngày 25/06/2022