Cắt amidan có nguy hiểm không? Lời giải đáp từ chuyên gia

Đau họng, khó nuốt và khó thở do viêm amidan gây ra có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nhiều bệnh nhân đặt ra câu hỏi rằng liệu có nên cắt bỏ amidan không? Cắt amidan có nguy hiểm không? Và khi nào cần phải cắt amidan? Mời bạn tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Cấu trúc amidan

Trước khi đưa ra quyết định có nên cắt amidan không, bạn cần biết amidan được cấu trúc và giữ vai trò quan trọng như thế nào. Amidan là một phần của mô bạch huyết Waldayer và bao gồm nhiều phần khác nhau:

• Amidan vòm họng (VA): Amidan vòm họng nằm ở phía trên hầu họng, gần cửa khẩu cái. Chúng có kích thước nhỏ hơn so với amidan khẩu cái và amidan đáy lưỡi.
• Amidan vòi: Amidan vòi nằm ở hai bên hầu họng, gần cổ họng. Chúng có hình dạng giống một chiếc vòi và có kích thước nhỏ hơn so với amidan khẩu cái.
• Amidan khẩu cái: Đây là phần chính của amidan có kích thước lớn nhất và cũng dễ bị viêm nhất. Nó nằm tại vị trí 2 bên thành họng. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy một phần amidan khẩu cái khi quan sát bằng mắt thường.
• Amidan đáy lưỡi: Amidan đáy lưỡi nằm ở phía dưới niêm mạc hầu thành đám, gần gốc của lưỡi. Chúng có kích thước nhỏ và không dễ nhìn thấy bằng mắt thường.

Chức năng chính của amidan là giúp bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và virus gây bệnh. Nó hoạt động như một trạm kiểm soát cho hệ thống miễn dịch, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của các mầm bệnh vào cơ thể.

Có nên cắt amidan không và khi nào nên cắt amidan?

Mặc dù amidan có vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch, nhưng trong một số trường hợp, việc cắt amidan là biện pháp cần thiết được chỉ định thực hiện. 

Do vậy, quyết định có nên cắt amidan hay không còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và mức độ nặng của bệnh ở từng đối tượng. Dưới đây là một số dấu hiệu nên cắt amidan phổ biến:

• Viêm amidan mạn tính tái phát: với tần suất tái phát trên 7 lần/ 1 năm hoặc trên 5 lần/ 2 năm liên tiếp hoặc tái phát hơn 3 lần/ 3 năm liên tiếp.
• Viêm amidan gây tắc nghẽn đường thở: Khi đó tình trạng rối loạn nhịp thở khi ngủ xảy ra thường xuyên. Nặng có thể khiến bạn bị ngừng thở khi ngủ.
• Viêm amidan nặng và biến chứng: Khi tình trạng bệnh kéo dài hơn 2 tuần hoặc xảy ra một số biến chứng như nhiễm trùng huyết, áp xe quanh amidan.

Ngoài ra, còn một số trường hợp đặc biệt khi cần xem xét cắt amidan:

• U amidan: Khi có dấu hiệu của u amidan, cắt amidan có thể là giải pháp hữu hiệu để điều trị và ngăn chặn sự phát triển của u.
• Cắt amidan trước khi ghép tạng: Trong một số trường hợp phẫu thuật ghép tạng, việc cắt amidan trước khi thực hiện quá trình ghép có thể là cần thiết để đảm bảo thành công của phẫu thuật.

⇒ Bạn đọc có thể xem thêm: Nhận biết viêm amidan và điều trị viêm amidan đúng cách

Các phương pháp cắt amidan

Hiện nay với sự phát triển của khoa học hiện đại đã có rất nhiều những cải tiến mới trong phẫu thuật cắt amidan. Dưới đây là một số phương pháp cắt amidan phổ biến ngày nay:

Cắt amidan bằng coblator

Phương pháp này sử dụng coblator công nghệ plasma, vậy nên đôi khi còn được gọi là phương pháp cắt amidan bằng plasma. Trong phương pháp phẫu thuật này bác sĩ có thể thực hiện cắt bỏ toàn bộ amidan hoặc chỉ một phần bị viêm. 

Cơ chế thực hiện của phương pháp này là sử dụng năng lượng tần số vô tuyến ở nhiệt độ thấp 40 – 70°C để phá vỡ các liên kết phân tử, làm đứt, bóc tách hoặc làm tan mô mềm nhưng vẫn duy trì chức năng của các mô xung quanh.

So với các phương pháp khác, phương pháp cắt amidan bằng coblator hiện đã được chứng minh có thời gian hồi phục nhanh hơn và ít gây biến chứng hơn.

Cắt amidan bằng laser

Phương pháp cắt amidan bằng laser CO2 ít gây chảy máu, ít đau, không gây khó chịu và được xuất viện sớm. Tuy nhiên, phương pháp này lại thường gây ra nhiều biến chứng như nhiễm trùng vết cắt và có thể ảnh hưởng đến dây thanh quản. Phương pháp này cũng có thể thực hiện cắt bỏ một phần amidan hoặc toàn bộ amidan.

Cắt amidan bằng dao điện

Cắt amidan bằng phương pháp dao điện là một phương pháp thông dụng để loại bỏ amidan. Quá trình này sử dụng dòng điện để tạo nhiệt độ cao, từ đó tách các mô liên kết và loại bỏ toàn bộ amidan. Dao điện có thể hoạt động theo hai cách: Đơn cực và Lưỡng cực.

Nhiệt độ có thể đạt tới 300-400°C, giúp kiểm soát và ngăn ngừa chảy máu trong quá trình cắt. Tuy nhiên, cũng chính do nhiệt độ cao như vậy khiến cho bệnh nhân cảm giác đau và khó chịu rất nhiều sau hậu phẫu.

Mổ cắt amidan bằng phương pháp Sluder

Trong quá trình này, người bệnh sẽ được gây mê để đảm bảo không cảm giác đau trong quá trình phẫu thuật. Amidan sẽ được đặt vào một dụng cụ đặc biệt có lỗ gọi là Sluder, sau đó bị cắt bỏ bằng lưỡi dao trên dụng cụ đó.

Phương pháp Sluder thường được chỉ định trong các trường hợp amidan có kích thước lớn. Quá trình cắt này có thể gây ra chảy máu và nguy cơ nhiễm khuẩn sau phẫu thuật, do đó, người bệnh cần được theo dõi cẩn thận để đảm bảo quá trình phục hồi suôn sẻ và tránh biến chứng.

Cắt amidan bằng phương pháp bóc tách và thòng lọng (Anse)

Đối với người lớn mắc amidan mạn tính, amidan xơ teo, amidan mạn tính thể ẩn hoặc amidan có nhiều tổ chức xơ dính quanh hố amidan sẽ thường được chỉ định thực hiện phương pháp này.

Trong quá trình cắt amidan bằng phương pháp Anse thường gây ra chảy máu và do đó cần cột chỉ để cầm máu hố mổ. Quá trình này yêu cầu sự cẩn thận và chính xác để đảm bảo cắt amidan một cách hiệu quả và an toàn.

Cắt amidan bằng dao mổ siêu âm

Cắt amidan bằng dao mổ siêu âm là một phương pháp tiên tiến hiện đại đem đến  hiệu quả trong việc loại bỏ hoặc giảm kích thước amidan. Phương pháp này sử dụng dao mổ siêu âm có tần số cao để tạo ra hiệu ứng thủy phân và tăng nhiệt độ từ 60 – 100°C. Nhiệt độ cao này giúp cầm máu tốt, giảm nguy cơ chảy máu trong quá trình phẫu thuật.

Một trong những lợi ích chính của phương pháp cắt amidan bằng dao mổ siêu âm là ít gây đau đớn và biến chứng sau phẫu thuật. Do dao mổ siêu âm chỉ tạo ra nhiệt độ cao tại vị trí cắt, các mô xung quanh không bị tổn thương nhiều, giảm đau và giảm nguy cơ biến chứng.

Quy trình cắt amidan

Quy trình cắt amidan không quá phức tạp và thường được thực hiện dưới sự gây mê toàn thân. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quy trình cắt amidan và cách chăm sóc sau phẫu thuật.

Trong khi phẫu thuật

Khi tiến hành phẫu thuật cắt amidan, bác sĩ sẽ tuân thủ các bước sau:

Chuẩn bị trước phẫu thuật

Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ chuyên dụng để mở và giữ cố định miệng của bệnh nhân, giúp tiếp cận amidan một cách dễ dàng và an toàn.

Cắt amidan

Sau khi đã chuẩn bị, bác sĩ sẽ tiến hành cắt amidan theo một trong các phương pháp đã được đề cập trước đó, chẳng hạn như cắt bằng dao điện, cắt bằng coblator, hoặc cắt bằng dao mổ siêu âm. Quy trình cắt amidan sẽ được thực hiện cẩn thận để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Kiểm tra và cầm máu

Trước khi kết thúc phẫu thuật, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng chảy máu và cầm máu kỹ, đảm bảo không có vấn đề về chảy máu sau khi phẫu thuật kết thúc.

Sau khi phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật cắt amidan, bệnh nhân sẽ được chuyển đến phòng hồi tỉnh để theo dõi. Trong giai đoạn này, bệnh nhân cần chờ đợi cho thuốc mê hết tác dụng và tỉnh táo hoàn toàn.

Khi bệnh nhân đã tỉnh táo sẽ được chuyển về khoa phòng để tiếp tục quá trình chăm sóc sau phẫu thuật. Trong thời gian ngắn trước khi xuất viện, bệnh nhân sẽ được theo dõi cẩn thận để xác định có xuất hiện các biến chứng sau cắt amidan hay không.

Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân về quy trình ăn uống và đặt lịch hẹn tái khám. Thường thì bệnh nhân sẽ được yêu cầu kiên nhẫn và tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ trong giai đoạn phục hồi sau phẫu thuật.

Sau khi cắt amidan nên ăn gì và kiêng gì?

Sau khi cắt amidan, việc chọn thức ăn phù hợp và hạn chế những thực phẩm không phù hợp có thể giúp trong quá trình phục hồi nhanh hơn. Dưới đây là một số thực phẩm nên ăn và kiêng sau khi cắt amidan:

Thực phẩm nên ăn/uống

• Sữa và nước ép trái cây không chua có thể cung cấp dinh dưỡng và giúp làm dịu cổ họng.
• Cháo hoặc súp giàu dinh dưỡng như cháo gạo, súp hỗn hợp là những lựa chọn tốt.
• Khoai tây nghiền hoặc khoai tây hấp cũng là một nguồn thức ăn mềm và dễ tiêu hóa.
• Các loại bún, phở, mì mềm có thể làm dịu cơn đau khi ăn.

Thực phẩm nên tránh ăn/uống

• Nước chanh, cam, nước ép cà chua có thể gây kích ứng và làm đau cổ họng.
• Tránh uống hoặc ăn đồ còn nóng, vì nó có thể gây chảy máu và làm đau vùng mổ.
• Hạn chế thức ăn cứng, sắc như thịt cứng, hạt, bánh mì giòn.
• Thức ăn cay và món ăn có gia vị mạnh cũng nên tránh.
• Bia, rượu, thuốc lá nên được hạn chế hoặc tránh hoàn toàn.
• Tránh sử dụng nước súc miệng chứa chất hóa học, có thể gây kích ứng và làm chậm quá trình lành mổ.

Ngoài ra, sau khi cắt amidan, người bệnh cần nghỉ ngơi trong vài ngày, tránh tải nặng và chỉ bắt đầu hoạt động vận động mạnh sau khoảng 3-4 tuần.

Biến chứng hậu phẫu

Tiểu phẫu cắt amidan, mặc dù có hiệu quả, nhưng cũng có thể gây ra một số biến chứng trong quá trình và sau khi thực hiện. Dưới đây là một số chi tiết về các biến chứng thường gặp và hiếm gặp liên quan đến phẫu thuật cắt amidan:

• Biến chứng trong quá trình cắt amidan:
  • Chảy máu trong hoặc sau khi phẫu thuật amidan có thể xảy ra. Điều này có thể đòi hỏi các biện pháp kiểm soát máu để ngăn chảy máu tiếp diễn.
  • Chấn thương răng, thanh quản, và các cấu trúc khác trong miệng và họng là một biến chứng khác có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật.
  • Tổn thương lưỡi hoặc môi là một biến chứng khác có thể xảy ra trong quá trình cắt amidan.
  • Phù nề thanh quản là một biến chứng tiềm năng khi amidan được cắt bằng dao mổ.
• Biến chứng sau cắt amidan: Buồn nôn, nôn, đau vết mổ, sẹo hẹp thành họng, …
• Các biến chứng muộn hiếm gặp: Tổn thương mạch máu, tràn khí dưới da, huyết khối tĩnh mạch, trật khớp đốt sống cổ và rối loạn vị giác. Nặng có thể dẫn đến tử vong.

Một số câu hỏi thường gặp

Cắt amidan có đau không?

Phẫu thuật cắt amidan thường được thực hiện dưới tình trạng gây mê toàn thân, do đó bạn sẽ không cảm nhận đau trong quá trình phẫu thuật. Tuy nhiên, sau phẫu thuật, bạn có thể cảm thấy đau và khó chịu trong vùng cắt.

Cắt amidan có nguy hiểm không?

Phẫu thuật cắt amidan thường được coi là an toàn. Tuy nhiên, như bất kỳ phẫu thuật nào, có một số rủi ro nhỏ như chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương mô xung quanh. Nhưng những biến chứng này rất hiếm gặp và có thể được giảm thiểu nếu thực hiện phẫu thuật bởi một bác sĩ có kinh nghiệm và trong một môi trường y tế an toàn.

Cắt amidan sau bao lâu thì hồi phục?

Thời gian hồi phục sau phẫu thuật cắt amidan có thể khác nhau từng người, tùy thuộc vào cơ địa và quá trình phục hồi của mỗi người. Tuy nhiên, thông thường, sau cắt amidan, người bệnh cần khoảng 1-2 tuần để hồi phục hoàn toàn.

Trong vài ngày đầu sau phẫu thuật, bạn có thể cảm thấy đau, khó nuốt và có thể có một số biến chứng như sưng, chảy máu nhẹ. Dần dần, các triệu chứng này sẽ giảm đi và cổ họng sẽ lành dần.

Sau khi cắt amidan có được nói không? Có ảnh hưởng đến giọng nói không? Có bị đổi giọng không?

Sau khi cắt amidan, bạn vẫn có thể nói được. Tuy nhiên, trong vài ngày đầu sau phẫu thuật, giọng nói có thể bị ảnh hưởng do sự tác động lên vùng họng và vòm miệng. Thay đổi này thường là tạm thời và sẽ trở lại bình thường trong quá trình phục hồi. Rất ít trường hợp gặp thay đổi giọng nói lâu dài sau cắt amidan, và điều này xảy ra rất hiếm.

Cắt amidan có khỏi hẳn không?

Phẫu thuật cắt amidan có thể giúp loại bỏ triệu chứng viêm amidan và giảm tần suất viêm. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp cắt amidan đều khỏi hẳn. Đôi khi, viêm amidan có thể tái phát sau phẫu thuật, nhưng thường xảy ra ở mức độ nhẹ hơn và ít phức tạp hơn.

Trên đây là toàn bộ những thông tin chi tiết về phẫu thuật cắt amidan, rất mong có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp này. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ tổng đài tư vấn 1800 9229 (MIỄN CƯỚC PHÍ) hoặc truy cập website tại đây để được Dược sĩ chuyên môn giải đáp thắc mắc.

Tài liệu tham khảo

Tác giả Colin Bohr và cộng sự (2022). Tonsillectomy and Adenoidectomy, pubmed. Truy cập ngày 19/06/2023.