Nguy cơ tiền sản giật là gì? Ai có nguy cơ cao bị tiền sản giật?

Việc xác định các yếu tố nguy cơ hoặc các dấu hiệu lâm sàng của tiền sản giật sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa ra các lời khuyên cho bà bầu phòng ngừa tiền sản giật hiện tại và lâu dài. Vậy những đối tượng nào nguy cơ tiền sản giật? Trong bài viết này, Dược Tín Phong sẽ giúp bạn đọc giải đáp ngay tại đây.

Tìm hiểu tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là một tình trạng mà một số phụ nữ gặp phải khi mang thai. Tiền sản giật xảy ra sau tuần thứ 20 của thai kỳ và được đặc trưng bởi sự tăng huyết áp và lượng protein cao trong nước tiểu (protein niệu).

Tiền sản giật cũng có thể gây phù, đặc biệt là ở mặt và tay. Sự phù nề này có thể dẫn đến tăng cân vượt qua mức tăng cân bình thường dự kiến ​​trong thai kỳ. Nó cũng có thể kèm theo các triệu chứng khác như mờ mắt, đau đầu, buồn nôn và đau vùng bụng trên.

Khoảng 3% đến 7% các trường hợp mang thai có biến chứng tiền sản giật. Tiền sản giật có thể nhẹ hoặc nặng. Nhiều phụ nữ bị tiền sản giật nhẹ sau đó sẽ phát triển thành sản giật. Khi bị sản giật sẽ gây co giật, điều này vô cùng nguy hiểm do có thể dẫn đến tử vong cho cả mẹ và thai nhi. Tiền sản giật và sản giật vẫn là những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho mẹ bầu khi sinh con.

Những phụ nữ trước khi mang thai mà bị huyết áp cao thì sau này khi mang thai sẽ có nguy cơ sẩy thai cao hơn hoặc sinh con thiếu tháng, nhẹ cân hoặc thai chết lưu.

Các yếu tố nguy cơ tiền sản giật

Bất kỳ ai cũng có thể được chẩn đoán mắc chứng tiền sản giật trong thai kỳ, cho dù mẹ bầu không có tiền sử trước đó đã bị tiền sản giật hay ở trong gia đình có người bị tiền sản giật. Nguyên nhân của chứng tiền sản giật vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ có thể khiến bạn dễ bị tiền sản giật. Dưới đây là một số các yếu tố nguy cơ của tiền sản giật:

Xác định phụ nữ có các yếu tố nguy cơ của tiền sản giật

Tiền sử tiền sản giật là một trong những yếu tố nguy cơ khiến bạn bị tiền sản giật trong thai kỳ:

• Để biết bản thân có nằm trong nhóm có nguy cơ bị TSG hay không, bạn nên xem xét xem lần mang thai trước đó bạn có từng bị tiền sản giật không, có người nào trong gia đình bạn bị không. Nếu các thành viên trong gia đình đã từng mắc tình trạng này (đặc biệt nếu đó là mẹ hoặc chị em gái) hoặc bạn đã từng bị tiền sản giật trong lần mang thai trước, thì nguy cơ tiền sản giật sẽ xảy ra cao hơn đối với bạn.
• Khi bạn hoặc những người trong gia đình bạn có tiền sử mắc bệnh cao huyết áp (chẳng hạn như tăng huyết áp mãn tính) cũng khiến khả năng bị tiền sản giật cao hơn.

Tuổi của mẹ: Nếu bạn còn rất trẻ hoặc lớn tuổi mang thai, bạn sẽ dễ xảy ra chứng tiền sản giật. Phụ nữ mang thai ở độ tuổi thanh thiếu niên hoặc trên 35 tuổi có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn, đặc biệt là phụ nữ trên 40 tuổi.

Chỉ số BMI > 30: Nếu bạn bị béo phì (hiện tại hoặc trước đó), bạn có nhiều nguy cơ bị tiền sản giật trong thai kỳ. Một người được coi là béo phì nếu chỉ số khối cơ thể (BMI) của họ cao hơn 30.

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những phụ nữ có thai sau khi thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có nguy cơ bị tiền sản giật cao hơn, đặc biệt nếu thực hiện chuyển phôi đông lạnh.

Những phụ nữ đã hoặc đang bị những tình trạng dưới đây thuộc nhóm nguy cơ bị tiền sản giật. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các tình trạng sau đây cũng có thể làm tăng nguy cơ:

• Lupus.
• Bệnh tiểu đường.
• Chứng đau nửa đầu.
• Vi khuẩn Helicobacter pylori.
• Bệnh nha chu.
• Tăng huyết áp mãn tính.
• Bệnh tự miễn.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Bệnh thận mãn tính.
• Rối loạn nhịp thở khi ngủ.
• Trước đó hình thành cục máu đông.
• Tiền sử cao huyết áp.
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), tăng huyết áp mãn tính: Tăng huyết áp mãn tính không phải là tình trạng duy nhất có thể làm tăng khả năng bị tiền sản giật.

===>>> Xem thêm: Tiền sản giật: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Dấu hiệu lâm sàng của tiền sản giật

Khuyến cáo nên đo huyết áp và xét nghiệm protein niệu định kỳ ở mỗi lần khám thai. Những đối tượng xuất hiện những triệu chứng lâm sàng dưới đây được xếp vào nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị tiền sản giật:

• Tăng huyết áp: Phụ nữ bị tăng huyết áp mới khởi phát (được định nghĩa là huyết áp ≥140 mmHg tâm thu và / hoặc ≥90 mmHg tâm trương) xảy ra sau 20 tuần thai kỳ nên được đánh giá các dấu hiệu và triệu chứng của tiền sản giật.
• Protein niệu: Xét nghiệm định kỳ protein niệu không giúp ích gì trong việc dự đoán tiền sản giật và chỉ nên áp dụng cho những phụ nữ bị tăng huyết áp hoặc tăng cân đột ngột. Protein niệu không nên được coi là bắt buộc trong chẩn đoán tiền sản giật.

Những phụ nữ có dấu hiệu lâm sàng của tiền sản giật (tăng huyết áp, protein niệu, hạn chế sự phát triển của thai nhi) nên đi khám bác sĩ chuyên môn để được chẩn đoán và điều trị.

Dựa vào đâu để biết chính xác nguy cơ tiền sản giật

Một loạt các biện pháp đã được sử dụng để dự đoán thêm nguy cơ tiền sản giật, bao gồm:

• Lý sinh (ví dụ: đo huyết áp, đo huyết áp động mạch trung bình, siêu âm bụng đo chỉ số xung động mạch tử cung.
• Sinh hóa (ví dụ: protein nhau thai liên quan đến thai nghén-A [ PAPP-A ], màng đệm beta-người tự do các dấu hiệu gonadotrophin [b-hCG], hormone tăng trưởng nhau thai [PIGF] và tyrosine kinase-1 [sFlt-1]: PlGF ratio) hòa tan, cả riêng lẻ và kết hợp với các đặc điểm của mẹ. Xét nghiệm máu đo nồng độ PlGF.

===>>> Xem thêm: Tiền sản giật tháng cuối thai kỳ: các yếu tố nguy cơ, biểu hiện, cách xử trí

Các biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa tiền sản giật trong thai kỳ, mẹ bầu nên thực hiện theo một số phương pháp sau:

• Thường xuyên đi khám thai định kỳ để theo dõi tình hình sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. Bên cạnh đó có thể mẹ bầu sẽ được làm một số xét nghiệm giúp phát hiện sớm ra bệnh tiền sản giật nói riêng và nhiều bệnh khác nói chung có thể gặp trong thời kỳ mang thai.
• Thường xuyên theo dõi cân nặng.
• Luôn kiểm tra chỉ số huyết áp.
• Điều trị dự phòng bằng aspirin liều thấp và bổ sung canxi ở phụ nữ có chế độ ăn uống thấp được khuyến nghị cho những ở phụ nữ có nguy cơ cao:
  • Canxi: Có bằng chứng chắc chắn rằng việc bổ sung canxi có lợi cho phụ nữ có nguy cơ bị tiền sản giật nếu chế độ ăn uống kém. Những phụ nữ có nguy cơ cao bị tiền sản giật nên bổ sung canxi nếu chế độ ăn uống ít. Nếu một phụ nữ có chế độ ăn uống ít canxi, hãy tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu canxi.
  • Aspirin liều thấp (được định nghĩa là <75 mg/ngày) có lợi ích trung bình khi được sử dụng để phòng ngừa tiền sản giật; liều cao hơn (> 75 mg/ngày) có thể hiệu quả hơn nhưng tác dụng ngoài ý muốn cũng có thể tăng lên. Sử dụng Aspirin giúp giảm nguy cơ ở những phụ nữ có nguy cơ cao (tức là trước đó đã từng bị tiền sản giật).
• Xây dựng chế độ ăn lành mạnh, đủ chất dinh dưỡng.

Tuy nguyên nhân của tiền sản giật ở vẫn chưa được biết rõ nhưng mẹ bầu cần nắm được các nguy cơ tiền sản giật. Hãy đảm bảo đi khám thai định đầy đủ để giúp sớm phát hiện các vấn đề mà bạn có thể gặp phải khi mang thai, mặt khác còn giúp theo dõi được tình hình phát triển của thai nhi. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại thông tin hoặc gọi trực tiếp đến tổng đài 1800 9229 để được tư vấn sớm nhất.

Tài liệu tham khảo

Duley, L. (2009). The global impact of pre-eclampsia and eclampsia, Hội thảo về Giải phẫu học, 33 (3), 130–137. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2022.

Ananth, CV, Keyes, KM, & Wapner, RJ (2013). Pre-eclampsia rates in the United States, 1980-2010: Phân tích theo nhóm tuổi. Tạp chí Y khoa Anh, 347, f6564. Truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2022.