Trong những ngày nắng mưa thất thường, ho và đau họng là những vấn đề phổ biến mà nhiều người phải đối mặt. Một phương pháp truyền thống và hiệu quả để giảm các triệu chứng này là sử dụng siro húng chanh tự nhiên. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách làm siro húng chanh trị ho, tiêu đờm một cách đơn giản và dễ dàng tại nhà.
Công dụng trị ho, tiêu đờm của húng chanh
Cây húng chanh (Coleus aromaticus Benth. ) có tên gọi khác nhau như rau thơm lông, rau thơm lùn, tần dày lá hay dương tử tô … Nó có tính ấm, vị cay và không độc, thường được sử dụng như một loại gia vị và thảo dược trong ẩm thực và y học dân gian.
Đặc biệt loại cây này thường xuyên được sử dụng chữa ho không chỉ cho người lớn mà cả trẻ nhỏ cũng rất hiệu quả. Do hoạt chất Thymol và Carvacrol chứa trong húng chanh có tác dụng tương tự như một loại kháng sinh tự nhiên đem đến công dụng sát khuẩn tốt, làm loãng dịch nhầy, đờm và loại bỏ các tác nhân gây viêm nhiễm hệ hô hấp.
Cây húng chanh là một trong 70 thảo dược được Bộ Y tế đưa vào danh mục các vị thuốc thiết yếu. Trong dân gian, húng chanh thường được kết hợp với một số nguyên liệu thiên nhiên như chanh, mật ong, quất, gừng … trong các bài thuốc chữa ho, viêm họng và giúp long đờm an toàn cho cả người lớn và trẻ em.
Cách làm siro húng chanh
Trước khi bắt tay vào làm siro húng chanh, bạn cần phải lưu ý quan trọng ở bước lựa chọn nguyên liệu. Bạn phải đảm bảo rằng những nguyên liệu như lá húng chanh và các nguyên liệu đi kèm khác phải sạch, rõ nguồn gốc, không chứa thuốc trừ sâu và không dùng chất bảo quản.
Mách bạn: Mẹo chọn mật ong chuẩn, ngon và chất lượng:
- Lựa chọn những chai mật ong màu vàng đều, không có vết thâm và tránh chọn những chai màu vàng nhạt do có thể chai đó đã bị pha loãng.
- Kiểm tra mật ong chuẩn bằng cách chuẩn bị 1 cốc nước lọc và nhỏ 1 giọt mật ong vào. Nếu mật lắng xuống bên dưới đáy lọ thì đó chính là mật ong chuẩn, ngon và chất lượng.
Cách làm siro húng chanh đường phèn
Nguyên liệu cần chuẩn bị: húng chanh 15 lá, 4 – 5 viên đường phèn.
Cách thực hiện:
- Bước 1: Rửa sạch lá húng chanh rồi ngâm chúng trong nước muối loãng khoảng 15 phút. Sau đó bạn vớt ra tách từng lá trải giá hoặc rổ để khô nước.
- Bước 2: Sau khi lá khô, sử dụng cối giã nát lá húng chanh hoặc thái sợi mỏng đều được.
- Bước 3: Cho lá húng chanh vừa giã, đường phèn và 300ml nước vào bát rồi đem hấp cách thủy đến khi nước sôi rồi giảm nhỏ lửa và tiếp tục đun trong 30 – 45 phút nữa.
- Bước 4: Đến khi bạn cảm thấy siro có độ sánh đặc thì tắt bếp, để ra ngoài và đợi nguội là bạn có thể cất vào lọ để bảo quản trong tủ lạnh dùng dần.
Cách làm siro húng chanh, mật ong
Đối với cách làm siro húng chanh mật ong, bạn cũng thực hiện tương tự như cách làm siro húng chanh đường phèn. Chỉ khác là bạn thay đường phèn bằng 2 muỗng mật ong và giảm nước còn 250ml.
Bạn hãy lưu ý rằng phương pháp này không phải cách nấu siro húng chanh cho bé dưới 1 tuổi. Bởi vì, trẻ dưới 1 tuổi chưa được sử dụng mật ong, nó sẽ không an toàn cho hệ miễn dịch của bé. Đối với bé dưới 1 tuổi bạn chỉ nên kết hợp húng chanh với đường phèn và quất.
Cách làm siro húng chanh, quất, đường phèn
Nguyên liệu cần chuẩn bị: Lá húng chanh 500g, quất 500g, đường phèn 1kg.
Các bước sơ chế nguyên liệu:
- Lá húng chanh: Rửa sạch, ngâm trong nước muối loãng 15 phút rồi vớt ra để khô. Sau khi lá khô, bạn đem giã nát hoặc cắt nhỏ.
- Quất: Rửa sạch bằng nước muối sau đó cắt đôi bỏ hạt để siro không bị đắng.
Cách nấu siro:
Bước 1: Bạn trộn lẫn tất cả các nguyên liệu, rồi để ướp trong 1 tiếng.
Bước 2: Sau đó, bạn cho nguyên liệu vào nồi nấu khoảng 15 phút. Bạn có thể cho thêm một chút nước để không bị cạn.
Bước 3: Khi nước sôi, bạn mở hé nắp nồi và giảm nhỏ lửa. Tiếp tục đun trong vòng 30 – 60 phút.
Bước 4: Khi siro trong nồi đã mềm, nhuyễn và quánh lại với nhau, bạn tắt bếp và để nguội.
Bước 5: Bạn hãy sử dụng một chiếc lọ thủy tinh để bảo quản siro trong tủ lạnh dùng dần.
Cách làm siro húng quất đường phèn diếp cá
Nguyên liệu cần chuẩn bị: Lá húng chanh 500g, diếp cá 200g, quất 500g, đường phèn 1kg.
Các bước sơ chế nguyên liệu:
- Lá húng chanh và diếp cá: Rửa sạch, ngâm trong nước muối loãng 15 phút rồi vớt ra để khô. Sau khi lá khô, bạn đem giã nát hoặc cắt nhỏ.
- Quất: Rửa sạch bằng nước muối sau đó cắt đôi bỏ hạt để siro không bị đắng.
Cách nấu siro: Tương tự với cách nấu siro húng chanh, quất, đường phèn.
Cách làm siro húng quất đường phèn diếp cá
⇒ Bạn đọc có thể tham khảo thêm: Cách làm siro gừng đường phèn và lê hấp đường phèn.
Cách sử dụng siro húng chanh an toàn, hiệu quả
Cách sử dụng siro húng chanh cho người lớn
Liều sử dụng siro húng chanh cho người lớn: ngày sử dụng 3 – 5 lần, mỗi lần 5ml siro pha với nước ấm, sử dụng cho đến khi không còn cảm giác đau rát họng, ho và viêm họng.
Cách sử dụng siro húng chanh cho trẻ trên 2 tuổi
Liều sử dụng siro húng chanh cho trẻ trên 2 tuổi:
- Trẻ không bị ho, đau họng cũng có thể sử dụng ngày 1- 2 lần, mỗi lần 5ml siro pha với nước ấm vừa đủ để tăng sức đề kháng cho bé.
- Trẻ bị ho, đau họng, sổ mũi sử dụng ngày 3- 5 lần siro húng chanh cho bé, mỗi lần 5ml siro pha với nước ấm vừa đủ để giúp bé giảm dịu cơn ho, đau họng và khản tiếng.
Cách sử dụng siro húng chanh cho trẻ sơ sinh
Để sử dụng siro húng chanh điều trị ho, khản tiếng cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần lưu ý rằng trẻ em dưới 1 tuổi chưa nên sử dụng mật ong. Vì vậy cha mẹ hãy thực hiện nấu siro húng chanh cho trẻ với nguyên liệu đi kèm chỉ nên gồm quất và đường phèn để đảm bảo an toàn cho bé.
Liều sử dụng siro húng chanh cho trẻ sơ sinh: ngày sử dụng 1 – 2 lần, mỗi lần 5ml siro pha với nước ấm vừa đủ rồi cho trẻ uống.
Cách bảo quản siro húng chanh để được lâu
Khi bạn hoàn thành các bước nấu siro húng chanh, bạn hãy để nguội sau đó dùng rây lọc riêng phần cốt của siro. Phần cốt siro bạn có thể để riêng để ngậm, đặc biệt là quất trong hỗn hợp siro có vị rất ngon. Phần siro còn lại bạn rót vào một chiếc lọ thủy tinh rồi bảo quản trong tủ lạnh.
Việc tách riêng hỗn hợp siro để bảo quản chính là cách làm siro húng chanh để được lâu hơn. Siro húng chanh được bảo quản đúng cách có thể sử dụng trong vòng 3 tháng.
Và bạn hãy nhớ rằng, mỗi khi lấy siro để sử dụng bạn hãy dùng chiếc thìa khô, sạch và chỉ lấy ra 1 lượng vừa đủ sau đó lại cất vào tủ lạnh để bảo quản.
Lưu ý khi sử dụng siro húng chanh
Để sử dụng siro húng chanh an toàn và đem lại hiệu quả cao nhất, bạn hãy nắm rõ các lưu ý dưới đây trước khi sử dụng:
- Trong thành phần hoạt chất của lá húng chanh có những thành phần có tác dụng kháng khuẩn, chữa ho, viêm họng khản tiếng và tiêu đờm khá hiệu quả. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một số hoạt chất trong lá dễ gây dị ứng. Vì vậy, trước khi sử dụng dù người lớn hay trẻ nhỏ bạn nên thử một với một liều lượng nhỏ trước. Nếu có bất kỳ dấu hiệu dị ứng như ngứa, phát ban, bạn nên dùng lại và không sử dụng phương pháp trị ho này nữa.
- Tác dụng trị ho, viêm họng, khản tiếng không đạt được ngay tức thì, mà bạn cần phải kiên trì sử dụng và tùy cơ địa từng người sẽ cho kết quả nhanh chậm khác nhau.
- Nếu trong thời gian sử dụng, tình trạng ho của bạn không thuyên giảm mà còn nặng hơn. Bạn nên đến cơ sở y tế để khám và kiểm tra.
Bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn đọc những cách làm siro húng chanh đơn giản và có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị ho, viêm họng, khản tiếng và long đờm. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, xin vui lòng liên hệ tổng đài 1800 9229 (miễn cước phí) để được các dược sĩ chuyên môn hỗ trợ tư vấn chi tiết hơn.
Tài liệu tham khảo
Tác giả Dadasaheb D. Wadikar (2016). Coleus aromaticus: a therapeutic herb with multiple potentials, pubmed. Truy cập ngày 30/05/2023.