Tiểu đường thai kỳ đang trở thành tình trạng phổ biến khi mang thai mà nhiều chị em phụ nữ gặp phải. Bệnh tiểu đường thai kỳ có thể kiểm soát được thông qua thay đổi lối sống như chế độ ăn uống và tập thể dục và các loại thuốc trong một số trường hợp nhất định. Trong bài viết này, Dược Tín Phong sẽ cung cấp cho bạn Chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ để những bà bầu có được chế độ ăn uống lành mạnh trong hành trình tiểu đường thai kỳ của mình.
Một số thông tin về bệnh tiểu đường thai kỳ
- Tiểu đường thai kỳ là tình trạng người phụ nữ phát triển lượng đường trong máu cao trong thời kỳ mang thai do các hormone cản trở sự đề kháng insulin bình thường.
- Các biến chứng của bệnh tiểu đường thai kỳ cho em bé và mẹ có rất nhiều và có thể nghiêm trọng nếu không được điều trị hoặc không được theo dõi.
- Các triệu chứng của bệnh tiểu đường thai kỳ rất giống với bệnh tiểu đường nói chung, tuy nhiên phụ nữ mang thai có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào.
- Bệnh tiểu đường thai kỳ có thể được điều trị bằng cách thay đổi lối sống bao gồm thay đổi thực đơn cho người tiểu đường thai kỳ: một chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục.
Chế độ ăn uống cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ, nên ăn những gì?
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường thai kỳ. Một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm sự cân bằng các loại thực phẩm từ tất cả các nhóm thực phẩm, cung cấp cho bạn các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết cho một thai kỳ khỏe mạnh. Đối với phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ, ăn một chế độ ăn uống cân bằng cũng giúp giữ lượng đường trong máu ở mức ổn định.
Thực đơn cho bà bầu tiểu đường 3 tháng cuối? Chế độ ăn uống tốt nhất cho bệnh tiểu đường thai kỳ là một chế độ ăn cân bằng và bao gồm carbohydrate, protein và chất béo thích hợp được khuyến nghị để duy trì lượng đường trong máu tối ưu. Lượng đường trong máu thường có xu hướng tăng đột biến khi tiêu thụ quá nhiều đường đã qua chế biến hoặc nếu các loại thực phẩm giàu carbohydrate không được ăn đúng cách trong ngày.
Carbohydrate
Carbohydrate là chất dinh dưỡng đến từ một số loại thực phẩm, như ngũ cốc, sữa và sữa chua, trái cây và rau giàu tinh bột.
Trong quá trình tiêu hóa, cơ thể bạn phân hủy hầu hết các loại carbohydrate thành đường đơn, đây là nguồn năng lượng chính của cơ thể bạn.
Ăn carbohydrate làm tăng lượng đường trong máu của bạn. Nếu bạn ăn một lượng nhỏ carbohydrate trong bữa ăn, lượng đường trong máu của bạn sẽ tăng lên một lượng nhỏ. Nếu bạn ăn một lượng lớn carbohydrate trong một bữa ăn, lượng đường trong máu của bạn sẽ tăng lên một lượng lớn.
Bạn cần cân bằng giữa việc ăn đủ lượng carbohydrate để có đủ năng lượng và lượng glucose cần thiết, đồng thời hạn chế lượng carbohydrate ăn vào để kiểm soát lượng đường trong máu. Nên chia thành nhiều lần trong suốt cả ngày.
Một số thực phẩm carbohydrate lành mạnh cho bệnh tiểu đường thai kỳ mà bạn có thể bao gồm trong chế độ ăn uống của mình là:
- Hạt ngũ cốc: Trong kế hoạch ăn kiêng của bạn cho bệnh tiểu đường thai kỳ, hãy bao gồm các loại thực phẩm giàu ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, kê, lúa mạch, hạt diêm mạch và cao lương. Chúng giàu chất xơ và có chỉ số đường huyết thấp. Chúng hỗ trợ nhu động ruột khỏe mạnh và giúp giảm nguy cơ béo phì và bệnh tiểu đường loại 2 về lâu dài.
- Các loại rau ăn lá và cây họ đậu: Bao gồm các loại rau như đậu, đậu Hà Lan, đậu lăng, ngô, rau chân vịt, rau diếp, v.v. trong biểu đồ ăn kiêng của bạn cho bệnh tiểu đường thai kỳ đã cho thấy có tác dụng điều chỉnh lượng đường trong máu đồng thời cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho bạn và thai nhi cần để phát triển khỏe mạnh.
- Gạo lứt: Một sự thay thế tuyệt vời cho gạo trắng, gạo lứt có chỉ số đường huyết thấp hơn một chút và giữ lại nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa hơn gạo trắng. Bao gồm gạo lứt với lượng vừa phải vào bữa trưa hoặc bữa tối như một phần của chế độ ăn uống của bạn.
- Trái cây ít đường: Một số loại trái cây dành cho bà bầu bị tiểu đường như chanh, cam, ổi, táo xanh có thể giúp tăng lượng vitamin C được khuyến nghị đồng thời đáp ứng vị ngọt của bạn một cách lành mạnh.
===>>> Xem thêm: Mức đường máu ổn định cho bà bầu, cách làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ
Protein
Phụ nữ mang thai nên ăn ít nhất 2 đến 3 phần thực phẩm giàu protein mỗi ngày. Một số nguồn protein tuyệt vời mà bạn có thể đưa vào kế hoạch ăn kiêng cho bệnh tiểu đường thai kỳ bao gồm:
- Phô mai: được biết đến với tác dụng hỗ trợ giảm cân cũng như tăng cường sức khỏe của xương và được khuyên dùng để điều trị bệnh tiểu đường.
- Đậu lăng: Không chỉ chứa ít calo mà còn giàu folate và sắt, đậu lăng là một thực phẩm giàu protein tuyệt vời để đưa vào chế độ ăn uống của bạn và được biết là hỗ trợ rất nhiều cho sức khỏe tim mạch.
- Sữa chua: Sữa chua và sữa đông chứa vi khuẩn tốt cần thiết cho sức khỏe đường ruột tối ưu. Chúng có chức năng cải thiện tiêu hóa và là nguồn cung cấp protein được khuyến nghị cho bệnh nhân tiểu đường.
- Đậu nành: Đậu nành có chứa các hợp chất được gọi là isoflavone giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim .
- Trứng: Trứng là một loại thực phẩm có hàm lượng Carbohydrate thấp tuyệt vời có thể được đưa vào kế hoạch chế độ ăn kiêng không ăn chay đối với bệnh tiểu đường thai kỳ. Trong khi lòng trắng trứng có hàm lượng protein cao hơn thì lòng đỏ chứa chất béo lành mạnh không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Trên thực tế, chúng có chỉ số đường huyết rất thấp và là một lựa chọn thực phẩm lý tưởng cho bệnh nhân tiểu đường.
- Thịt gia cầm: Thịt gà là một lựa chọn khác được khuyến khích cho bệnh nhân tiểu đường thai kỳ. Chứa nhiều protein và ít chất béo, nếu được chế biến theo cách lành mạnh sẽ là một bổ sung tuyệt vời cho biểu đồ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường thai kỳ.
- Cá: Cá và hải sản nói chung có nhiều chất đạm và ít chất béo. Nó cũng chứa axit béo omega-3 có thể giúp tăng cường sức khỏe não bộ trong thai kỳ.
Chất béo
- Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó hoặc đậu phộng. Các loại hạt cung cấp protein và chất béo thiết yếu giúp tăng cường sức khỏe tim mạch. Chúng là món ăn nhẹ tuyệt vời cho bệnh nhân tiểu đường thai kỳ vì chúng chứa ít carbohydrate và nhiều chất béo lành mạnh, protein và chất xơ.
- Các loại hạt như hạt bí ngô, hạt chia, hạt lanh và hạt vừng. Các loại hạt này cũng là món ăn nhẹ tuyệt vời cho bệnh nhân tiểu đường thai kỳ và chúng có nhiều chất béo lành mạnh. Bạn có thể ăn sống hoặc rang (không dầu) để có độ giòn hơn.
- Dầu ô liu: Chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn và chất chống oxy hóa, dầu ô liu nếu được sử dụng với số lượng hạn chế. Đã được chứng minh là có nhiều lợi ích cho sức khỏe bao gồm giảm viêm mãn tính có liên quan đến bệnh tiểu đường loại 2 và béo phì .
- Bơ: Một loại trái cây tuyệt vời khác chứa nhiều chất béo lành mạnh và tất cả các vitamin thiết yếu cần thiết cho sức khỏe tối ưu. Một loại thực phẩm ít Carbohydrate với chỉ số đường huyết thấp, được biết là khiến mọi người cảm thấy no lâu hơn mà không có lượng calo không tốt cho sức khỏe.
Kế hoạch bữa ăn cho người tiểu đường thai kỳ nên bao gồm sự cân bằng của carbohydrate chuyển hóa chậm, nguồn protein phong phú và chất béo lành mạnh không chỉ giúp kiểm soát lượng đường trong máu mà còn cả cân nặng của bạn. Nếu bạn vẫn cảm thấy đói trong ngày, hãy chọn thưởng thức một số món ăn nhẹ cho bệnh tiểu đường thai kỳ như trái cây theo mùa, hạt rang, các loại hạt hỗn hợp, đậu gà luộc hoặc thậm chí một ly nước chanh hoặc sữa tách bơ. Tuy nhiên, những món ăn nhẹ cho bệnh tiểu đường thai kỳ cũng phải được tiêu thụ với số lượng hạn chế. Kiểm soát khẩu phần là chìa khóa để có sức khỏe tối ưu. Chế độ ăn lý tưởng cho bệnh tiểu đường thai kỳ là ăn thành nhiều bữa nhỏ nhưng 6 – 7 lần một ngày trong khoảng thời gian đều đặn 2 – 3 giờ.
===>>> Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không? Ảnh hưởng như thế nào tới mẹ và bé
Chế độ ăn uống cho người bị tiểu đường thai kỳ, nên tránh ăn những gì?
Khi mang thai, bạn nhất định sẽ có một số cảm giác thèm ăn. Nhưng với bà bầu bị bệnh tiểu đường, bạn phải cẩn thận với những gì bạn đưa vào cơ thể.
Bệnh tiểu đường thai kỳ là một tình trạng có khả năng gây hại cho người mẹ đang mang thai và đứa con chưa chào đời củabạn. Vì chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường thai kỳ, nên điều quan trọng là mẹ và con phải nhận được dinh dưỡng phù hợp từ một chế độ ăn uống cân bằng giàu carbohydrate phức hợp, protein và chất béo lành mạnh. Tuy nhiên, có một số nhóm thực phẩm mà bệnh nhân tiểu đường thai kỳ phải hạn chế hoặc loại trừ hoàn toàn khỏi khẩu phần ăn vì sự an toàn của mẹ và thai nhi. Hãy cùng khám phá chi tiết hơn một số loại thực phẩm nên tránh khi mắc bệnh tiểu đường thai kỳ dưới đây:
Nước ngọt
Nước giải khát mặc dù ngon và sảng khoái vào ngày hè nóng nực nhưng lại chứa nhiều đường và hương vị nhân tạo. Nên loại bỏ nước ngọt và bất kỳ đồ uống có đường nào khác khỏi chế độ ăn của người bị tiểu đường thai kỳ càng nhiều càng tốt. Thay thế nước ngọt bằng các thức uống giải khát tự nhiên khác như nước dừa, nước chanh (không đường) hoặc sữa bơ có gia vị. Điều này không chỉ đảm bảo lượng đường của bạn ở mức kiểm soát mà còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
Rượu bia
Trong mọi trường hợp, nên tránh hoàn toàn rượu trong thai kỳ. Việc uống rượu bia có khả năng gây dị tật bẩm sinh và khuyết tật bẩm sinh cho thai nhi và vì vậy cần phải tránh bằng mọi giá.
Đồ ngọt
Nên hạn chế sử dụng hoặc sử dụng một lượng rất ít hoặc thậm chí loại bỏ Kem, bánh ngọt, bánh ngọt, sôcôla, mứt,…(nếu có thể) khỏi biểu đồ chế độ ăn dành cho bà bầu bị tiểu đường. Vì lý do rõ ràng, đồ ngọt có chứa lượng đường bổ sung cao và có thể làm trầm trọng thêm ảnh hưởng của bệnh tiểu đường thai kỳ. Nếu bạn muốn thưởng thức món tráng miệng sau bữa tối, hãy thử uống một tách trà bạc hà hoặc trà hoa cúc. Chúng rất giàu chất chống oxy hóa, không chứa calo nhưng có hậu vị ngọt ngào có thể giúp bạn thỏa mãn cơn thèm ngọt.
Thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm đã qua chế biến như ngũ cốc ăn sáng được làm ngọt nhân tạo, nước ép trái cây đóng gói, nước sốt, nước xốt salad, sữa chua có đường, thịt nguội đã qua chế biến, là những thực phẩm không nên trong chế độ ăn kiêng đối với bệnh tiểu đường thai kỳ do hàm lượng đường và chất béo cao. Ngoài đường, chúng cũng được biết là có ít hoặc không có hàm lượng dinh dưỡng. Nếu có thể, hãy cố gắng kết hợp các thực phẩm tự nhiên như nước trái cây tươi, sữa chua không đường, yến mạch không hương liệu, v.v. trong bữa ăn cho người tiểu đường thai kỳ. Thực phẩm tự nhiên sẽ giúp cung cấp cho bạn lượng dinh dưỡng cần thiết cũng như duy trì mức năng lượng trong cả ngày.
Đồ ăn chiên, rán
Một nhóm thực phẩm khác cần tránh với bệnh tiểu đường thai kỳ là thực phẩm chiên rán. Chúng bao gồm khoai tây chiên, gà rán, xúc xích rán,…. và bất kỳ thực phẩm nào đã được chiên giòn. Do dầu và bơ có nhiều chất béo bão hòa và có khả năng làm tăng mức cholesterol xấu hoặc LDL trong máu.
Thực phẩm tự nhiên có nhiều đường hoặc tinh bột
Các loại thực phẩm như gạo trắng, mì ống, bánh mì trắng, khoai tây và các loại trái cây nhiều đường như mãng cầu, dứa, trái cây khô và chuối quá chín có chỉ số đường huyết cao, có nghĩa là chúng có thể nhanh chóng làm tăng lượng đường trong máu của bạn sau khi ăn. Nếu không thể tránh khỏi hoàn toàn, điều quan trọng là phải ăn những thực phẩm này một cách điều độ để ngăn chặn lượng đường trong máu tăng đột ngột và không cần thiết. Trong biểu đồ chế độ ăn kiêng tiểu đường thai kỳ bạn có thể thử thay thế gạo trắng bằng gạo lứt, bánh mì ngũ cốc hoặc hạt dinh dưỡng.
Nếu bạn không chắc chắn về những gì bạn phải ăn và những thực phẩm cần tránh khi mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có chuyên môn để có thể giúp bạn thiết kế thực đơn cho chế độ ăn kiêng tiểu đường thai kỳ phù hợp với tình trạng của bạn. Ngoài ra, hãy chọn lập kế hoạch cho bữa ăn của bạn theo cách cân bằng hàng ngày của carbohydrate phức hợp, protein và chất béo lành mạnh trong khi hạn chế các món tráng miệng và thực phẩm chế biến khác càng nhiều càng tốt.
Cuối cùng, một chế độ ăn uống lành mạnh cho bệnh tiểu đường thai kỳ giúp giữ mức đường huyết trong máu của bạn luôn ở mức ổn định đồng thời cung cấp dinh dưỡng và năng lượng tối đa từ các nguồn thực phẩm tự nhiên. Hy vọng những chia sẻ về chế độ ăn cho người tiểu đường thai kỳ của chúng tôi se giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ tròn – con vuông.
Tài liệu tham khảo
Tác giả: Chuyên gia của clevelandclinic, What Should You Eat When You’re on a Gestational Diabetes Diet Plan?, Clevelandclinic, đăng ngày 24 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2022.