1800 9229
Hiện nay, tỉ lệ dậy thì sớm ở trẻ đang không ngừng gia tăng, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển. Tình trạng này có thể ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe thể chất, ngoại hình cũng như tâm lý của các em. Vậy ba mẹ cần làm gì để phòng tránh hiện tượng này ở trẻ em, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Dược phẩm Tín Phong nhé.
Thế nào được xác định là dậy thì sớm?
Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời của mỗi người, đánh dấu sự chuyển biến từ trẻ em sang thanh thiếu niên. Trong giai đoạn này, cơ thể trẻ sẽ có những thay đổi về thể chất, tâm sinh lý, chuẩn bị cho việc bước vào giai đoạn trưởng thành. Trong giai đoạn dậy thì, hệ thống xương của trẻ sẽ phát triển nhanh chóng, giúp trẻ cao lớn hơn. Đồng thời, các cơ quan sinh dục của trẻ cũng bắt đầu phát triển, chuẩn bị cho việc sinh sản.
Ở bé gái, những dấu hiệu của dậy thì sớm bao gồm:
- Phát triển ngực
- Tăng kích thước âm hộ
- Mọc lông mu
- Thay đổi giọng nói
- Ra kinh nguyệt
Dậy thì sớm là tình trạng trẻ xuất hiện các dấu hiệu dậy thì sớm hơn bình thường. Ở bé gái, dậy thì sớm được định nghĩa là khi xuất hiện các dấu hiệu dậy thì trước 8 tuổi. Tỷ lệ trẻ bị dậy thì sớm ở bé gái cao hơn so với bé trai. Đặc biệt, nguy cơ này sẽ tăng cao hơn ở những trẻ bị thừa cân, ăn uống thừa chất.
⇒ Đọc thêm: Dậy thì sớm ở bé gái: Cẩm nang cho cha mẹ
Nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm
Dậy thì sớm là tình trạng trẻ xuất hiện các dấu hiệu dậy thì sớm hơn bình thường. Dậy thì sớm có thể được chia thành hai nhóm chính dựa trên nguyên nhân gây ra
Dậy thì sớm trung ương
Dậy thì sớm trung ương là tình trạng trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục hoạt động sớm hơn bình thường. Trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục là hệ thống nội tiết chịu trách nhiệm điều khiển quá trình dậy thì. Nguyên nhân của dậy thì sớm trung ương vẫn chưa được hiểu rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng này bao gồm:
- Bẩm sinh: Một số trẻ có thể bị dậy thì sớm do di truyền từ cha mẹ.
- Khối u: Một số khối u ở hệ thống thần kinh trung ương, chẳng hạn như u não, có thể kích thích tuyến yên sản xuất quá nhiều hormone gonadotropin.
- Tổn thương não: Một số chấn thương hoặc tổn thương não, chẳng hạn như do chấn thương sản khoa, có thể gây dậy thì sớm.
- Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý, chẳng hạn như suy giáp, tăng sản thượng thận bẩm sinh, cũng có thể gây dậy thì sớm.
Dậy thì sớm ngoại vi
Dậy thì sớm ngoại vi là tình trạng các tuyến sinh dục sản xuất quá nhiều hormone sinh dục mà không có sự kích thích từ trục dưới đồi – tuyến yên. Nguyên nhân của dậy thì sớm ngoại vi bao gồm:
- Khối u: Một số khối u ở buồng trứng, tinh hoàn, tuyến thượng thận hoặc tuyến yên có thể sản xuất estrogen hoặc testosterone.
- Hội chứng McCune-Albright: Hội chứng này là một rối loạn di truyền gây ra sự phát triển bất thường của xương, da và nội tiết tố.
- Các sản phẩm kích thích estrogen hoặc testosterone: Một số sản phẩm như kem, thuốc mỡ, có thể chứa các chất kích thích estrogen hoặc testosterone.
Dậy thì sớm ở bé gái ảnh hưởng như thế nào?
Dậy thì là giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ, đánh dấu sự trưởng thành về thể chất và tâm sinh lý. Tuy nhiên, dậy thì sớm ở bé gái là một hiện tượng bất thường, có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng cho trẻ.
Thời gian dậy thì ngắn
Dậy thì là giai đoạn trẻ tăng trưởng chiều cao và phát triển các đặc điểm hình thái mạnh mẽ nhất. Trung bình một bé gái cho thể tăng đến 25cm chiều cao trong vài năm dậy thì. Tuy nhiên, đối với trẻ bị dậy thì sớm, quá trình này thường sẽ kết thúc sớm hơn so với bình thường, tức sự tăng trưởng của trẻ sẽ sớm dừng lại. Điều này khiến trẻ nhỏ người, thấp hơn so với chiều cao có thể đạt được nếu trẻ dậy thì bình thường.
Vấn đề về vóc dáng
Sự xuất hiện của những đặc tính nữ giới khiến trẻ bắt đầu có những thay đổi về vóc dáng nhưng sự tăng lên về kích thước của vòng 1, vòng 3,… khiến trẻ cảm thấy khác biệt so với bạn bè cùng trang lứa. Điều này khiến trẻ dần có xu hướng tự thu mình lại và không dám thể hiện cá tính hay thoải mái tham gia các hoạt động, vui chơi như những đứa trẻ đồng trang lứa.
Ảnh hưởng đến tâm lý
Dậy thì sớm khiến trẻ phải đối mặt với những thay đổi về thể chất và tâm sinh lý một cách đột ngột. Điều này có thể gây ra những xáo trộn về tâm lý, khiến trẻ trở nên lo lắng, căng thẳng, thậm chí trầm cảm. Trẻ cũng có thể dễ bị tổn thương, dễ bị bắt nạt hoặc lạm dụng tình dục.
Nguy cơ mắc các bệnh lý
Trẻ bị dậy thì sớm có nguy cơ mắc các bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang, ung thư vú, ung thư buồng trứng,… khi trưởng thành.
⇒ Đọc thêm: Cách cải thiện kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì
Cần làm gì khi trẻ có dấu hiệu dậy thì sớm
Để ngăn ngừa dậy thì sớm ở bé gái, cha mẹ cần lưu ý đến chế độ sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng của trẻ.
Chế độ dinh dưỡng khoa học, phù hợp với lứa tuổi
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì. Để phòng ngừa dậy thì sớm, cha mẹ cần xây dựng cho trẻ một thực đơn dinh dưỡng hằng ngày phong phú, cung cấp đủ lượng dưỡng chất cần thiết cho trẻ trong từng bữa ăn. Cụ thể, cha mẹ cần lưu ý bổ sung đầy đủ các nhóm thực phẩm sau cho trẻ:
- Rau củ quả: Rau củ quả là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào, giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều rau củ quả tươi, nhiều màu sắc trong ngày.
- Thịt, cá, trứng, sữa: Đây là những thực phẩm giàu protein, canxi, sắt,… giúp trẻ phát triển khỏe mạnh về thể chất và trí tuệ. Cha mẹ nên cho trẻ ăn đa dạng các loại thịt, cá, trứng, sữa trong ngày.
- Tinh bột: Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Cha mẹ nên cho trẻ ăn các loại tinh bột lành mạnh như gạo lứt, khoai lang, yến mạch,…
- Các loại hạt: Các loại hạt là nguồn cung cấp chất béo lành mạnh, vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào. Cha mẹ nên cho trẻ ăn các loại hạt như hạt chia, hạt óc chó, hạt hạnh nhân,…
Cha mẹ cũng nên tránh cho trẻ ăn quá nhiều thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất béo với hàm lượng đường cao, thức ăn nhanh, đồ hộp,… Những loại thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ.
Tập cho trẻ thói quen tập thể dục thể thao hàng ngày
Tập thể dục thể thao giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ sự phát triển của xương, cơ bắp và giúp trẻ ngủ ngon hơn. Theo các chuyên gia, trẻ nên vận động ít nhất 30 phút/ngày. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các môn thể thao như bơi lội, cầu lông, nhảy dây, đá cầu, chạy bộ,…
Tránh cho trẻ tiếp xúc với những sản phẩm có hại
Một số sản phẩm như kem dưỡng, mỹ phẩm hay các loại thuốc có chứa estrogen hay testosterone có thể gây rối loạn hormone sinh dục ở trẻ dẫn đến dậy thì sớm. Cha mẹ nên thận trọng khi cho trẻ sử dụng những sản phẩm này.
Với những biện pháp phòng ngừa dậy thì sớm ở bé gái được nêu trên, cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và bình thường.
Dậy thì sớm là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm. Cha mẹ hãy chú ý quan sát sự phát triển của trẻ và thực hiện các biện pháp cần thiết để giúp trẻ chuẩn bị cho tuổi dậy thì, từ đó giảm thiểu những tác hại của dậy thì sớm cho trẻ. Nếu còn thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy liên hệ với chúng tôi qua số hotline miễn cước 1800 9229 để được tư vấn thêm nhé.
Nguồn tham khảo
Dậy thì sớm ở trẻ em gái: Nguy cơ ung thư cao và khó có con sau này (2015). Cổng thông tin điện tử Bộ y tế. Truy cập ngày 05/12/2023.
