Táo bón khi mang thai: nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Táo bón thường gặp ở nhiều nhóm đối tượng, trong đó có phụ nữ đang mang thai. Và các triệu chứng táo bón khi mang thai cũng tương tự như các triệu chứng táo bón ở trẻ sơ sinh, người già, nhân viên văn phòng ngồi lâu, nhưng nguyên nhân khác nhau từ tuổi tác, thói quen và các yếu tố khác. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu những thông tin về bệnh táo bón khi mang thai.

Táo bón là gì?

Táo bón có thể được coi là một triệu chứng của các bệnh khác hoặc một bệnh duy nhất như táo bón mãn tính. Khi ruột di chuyển chậm để loại bỏ các chất chuyển hóa, các chất độc sẽ tích tụ lại và gây hại cho cơ thể của bạn, gây ra các triệu chứng táo bón chuyển thành bệnh. Bạn luôn cảm thấy phân khô và cứng, đau đớn và đi vệ sinh nặng ít hơn ba lần mỗi tuần.

Táo bón có thể xảy ra ở bất kỳ thời gian nào trong thai kỳ, nhưng thường gặp bà bầu bị táo bón ở các mốc thời gian sau:

• Táo bón ở bà bầu 3 tháng đầu.
• Táo bón khi mang thai 3 tháng cuối.

Táo bón có thể xảy ra ở mức độ nhẹ hoặc nặng, trong thời gian ngắn hoặc dài. Bệnh nhân bị táo bón nặng và dai dẳng nên đến bệnh viện khám và làm các xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân chính xác. Chẩn đoán ngay lập tức và hiệu quả giúp ngăn ngừa hoặc điều trị các bệnh lý chính.

Nguyên nhân táo bón khi mang thai

Bạn có thể bị táo bón vì những lý do thông thường như:

• Chế độ ăn không đủ chất xơ, chẳng hạn như ăn ít trái cây, rau và ngũ cốc,…
• Uống không đủ nước.
• Không tập thể dục hoặc ít vận động, đặc biệt nếu bạn có công việc phải ngồi nhiều.

Nhưng với phụ nữ mang thai ngoài các nguyên nhân trên thì còn do:

• Hormone thai kỳ progesterone làm chậm quá trình di chuyển thức ăn qua đường tiêu hóa của bạn.
• Thuốc sắt hoặc thuốc bổ sung vitamin cho bà bầu có chứa sắt có thể khiến cho bà bầu bị táo bón.
• Vào cuối thai kỳ, áp lực của tử cung lên trực tràng của bạn (điểm dừng cuối cùng của ruột, nơi phân tích tụ cho đến khi được tống ra ngoài) có thể làm chậm quá trình đi tiêu của bà bầu.

Các triệu chứng chính của táo bón ở bà bầu

Khi chị em phụ nữ bị táo bón sẽ có các biểu hiệu sau đây:

• Nhiều ngày mới đi tiêu một lần, ít hơn 3 lần/ tuần và đi tiêu trong thời gian dài.
• Phân khô cứng.
• Khó đi tiêu, phải rặn mạnh, bà bầu táo bón đi ngoài ra máu.
• Đầy bụng dưới và đau.
• Chán ăn, buồn nôn.

Táo bón khi mang thai có nguy hiểm không?

Ai cũng có khả năng bị bệnh táo bón nhưng bà bầu nằm trong nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị táo bón, một khi bà bầu bị táo bón có thể gây hại cho cả mẹ và con. Cụ thể:

• Táo bón sẽ khiến bà bầu đi tiêu khó, phải dùng lực để rặn cho phân ra ngoài. Điều này sẽ dẫn tới co thắt tử cung, sẽ rất dễ gây sẩy thai hoặc đẻ non.
• Trong phân có chứa các chất độc như phenol, amoniac, indol… Nếu như không được tống ra ngoài cơ thể mà tồn đọng trong ruột quá lâu sẽ dẫn tới hấp thụ ngược, ảnh hưởng sức khỏe cho cả mẹ bầu và thai nhi trong bụng.
• Khi bị táo bón dài ngày, mẹ bầu có thể bị nứt kẻ hậu môn, bệnh trĩ, viêm đại tràng, sa trực tràng và có thể xảy ra ung thư đại tràng.
• Khi bị táo bón chị em sẽ cảm thấy căng thẳng, áp lực và thường cáu gắt. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

Điều trị táo bón khi mang thai

Một số phương pháp điều trị táo bón tại nhà mà mẹ bầu có thể áp dụng để cải thiện tình trạng táo bón như sau:

• Xây dựng lại chế độ ăn uống: Thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm nhiều trái cây tươi và rau quả mỗi ngày. Tăng cường ăn thức ăn có chất xơ có thể kích thích chuyển động của ruột.
• Hình thành thói quen đại tiện đều đặn. Ví dụ, đi vệ sinh sau khi ăn sáng.
• Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng.
• Uống thuốc nhuận tràng dành cho bà bầu dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.
• Uống thêm nước hoặc mật ong. Bà bầu cần ít nhất 2 lít nước mỗi ngày. Uống thêm nước ép trái cây: nước ép mơ và mận khô là những lựa chọn tốt vì chúng chứa nhiều sorbitol. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, nhu cầu nước của bà bầu tăng lên một chút, vì vậy hãy cố gắng uống thêm vài cốc nước mỗi ngày. 

===>>> Xem thêm: Bà bầu uống sắt bị táo bón phải làm sao? Cách khắc phục

Các biện pháp phòng ngừa táo bón

Chị em mang thai chưa bị hoặc đã bị táo bón có thể áp dụng một số cách sau đây để ngăn ngừa táo bón xảy ra. Cụ thể:

• Ăn hỗn hợp ngũ cốc làm thức ăn chính: Thay thế gạo trắng bằng gạo lứt và gạo xay, trộn với yến mạch hoặc các loại ngũ cốc khác. Mặt khác, ăn khoai lang và khoai tây có thể sẽ giúp bà bầu đi vệ sinh dễ dàng hơn.
• Đảm bảo ăn trái cây và rau quả mỗi ngày để có đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ. Bạn có thể ăn một số loại rau như măng, cần tây, cà rốt, bắp cải, rau muống, xà lách, củ sen, bí đỏ, giá đỗ và hành tây. Và các loại trái cây bổ dưỡng bao gồm lê, đào, táo tàu, xoài, cam quýt, cam, bưởi, đu đủ, cà chua, dâu tây, dứa và chuối. Tất cả các loại thực phẩm trên có thể thúc đẩy nhu động ruột, giúp mẹ bầu đi đại tiện dễ dàng hơn.
• Cách tốt nhất để ngăn ngừa táo bón là uống nhiều nước hơn: ít nhất là 2000 ml vào ngày bình thường và 2500 đến 3000 ml vào mùa hè. Hơn nữa, tốt hơn hết bạn nên uống một cốc (500 ml) nước sôi để nguội sau khi thức dậy vào buổi sáng, điều này có thể kích thích nhu động ruột. 
• Để giúp việc đi đại tiện dễ dàng, bên cạnh chế độ ăn uống cân bằng nêu trên, chế độ ăn uống điều độ cần tuân theo các quy tắc sau: Ăn ba bữa đều đặn và đủ số lượng; tránh uống quá nhiều rượu và ăn quá no; tránh dùng đồ ăn nhẹ lúc nửa đêm. Những quy tắc này có thể giúp dạ dày và ruột giảm gánh nặng và xây dựng một hệ tiêu hóa lành mạnh.
• Sữa chua: Nó được coi là một nguồn cung cấp men vi sinh tốt. Nó giúp tiêu hóa thức ăn. Bạn nên tiêu thụ một bát sữa chua mỗi ngày.
• Hình thành thói quen đi tiêu thường xuyên: Đi vệ sinh đều đặn hàng ngày, để hình thành đồng hồ sinh học ổn định.
• Bài tập thư giãn: Khi bạn cảm thấy mệt mỏi, hãy thử đấm nhẹ vào lưng, điều này có thể làm giảm đau lưng và kích thích chuyển động của đường ruột. Khi tắm, dùng tay xoa bóp bụng cũng có thể đạt được mục đích phòng bệnh.

===>>> Bạn đọc có thể quan tâm: Bà bầu bị tiêu chảy nên uống thuốc gì? Cách điều trị tiêu chảy hiệu quả

Cách lựa chọn thuốc điều trị táo bón khi mang thai

Tiêu chí lựa chọn các loại thuốc có thể sử dụng trong thai kỳ như sau:

• Lựa chọn những thuốc an toàn và đáng tin cậy. Không có tác dụng phụ và không phụ thuộc vào thuốc. Sử dụng các thuốc nhuận tràng cơ học, nhuận tràng thẩm thấu. Hạn chế sử dụng thuốc nhuận tràng làm trơn và thuốc nhuận tràng làm mềm phân cho bà bầu bị táo bón khi mang thai.
•  Không gây tiêu chảy cho trẻ sơ sinh hoặc các tác dụng phụ khác.
• Cung cấp chất xơ và cải thiện chức năng đường ruột, giúp khôi phục thói quen đại tiện đều đặn.
• Không có kích thích tử cung, không có chức năng gây quái thai và đột biến.
• Chỉ sử dụng thuốc nhuận tràng cho bà bầu khi đã cố gắng thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt nhưng tình trạng táo bón không được cải thiện.
• Khi sử dụng thuốc táo bón, mẹ bầu nhớ uống thật nhiều nước để tránh tình trạng bị táo bón ngược.
• Tuy nhiên, nên hạn chế dùng thuốc nhuận tràng cho phụ nữ có thai, vì một số thuốc nhuận tràng kích thích có thể làm co tử cung và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến sẩy thai. Ngược lại, một số loại thuốc nhuận tràng có ảnh hưởng đến sự tích tụ nước trong khoang ruột, có thể làm to ruột và kích thích nhu động ruột. Những thuốc nhuận tràng này bao gồm lactulose, sorbitol và nước muối.
• Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc táo bón nào cho bà bầu.

Trên đây là những thông tin về bệnh táo bón thai kỳ mà chúng tôi muốn gửi đến bạn đọc. Hy vọng rằng qua bài viết mẹ bầu sẽ biết được táo bón khi mang thai do nguyên nhân gì, các triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa bệnh táo bón khi mang thai như thế nào? Bạn hãy để lại thông tin liên hệ hoặc liên hệ qua tổng đài 1800 9229 được miễn phí cước gọi khi có bất kỳ thắc mắc nào.

Tài liệu tham khảo

Tác giả: Nicole Galan, RN, Constipation and pregnancy: What to know, medicalnewstoday, đăng ngày 6 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2022.