Các chuyên gia khuyến cáo trẻ sơ sinh nên được uống sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời. Để đảm bảo chất lượng sữa cho trẻ phát triển, mẹ cần được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày. Vậy phụ nữ sau sinh cần bổ sung gì để lợi sữa, giúp con phát triển toàn diện? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho mẹ.
Sữa mẹ chứa rất nhiều chất dinh dưỡng
Sữa mẹ có chứa đầy đủ chất dinh dưỡng mà bé cần để phát triển trong 6 tháng đầu. Chế độ dinh dưỡng của mẹ sau sinh không đảm bảo chất dinh dưỡng có thể gây ảnh hưởng đến cả số lượng và chất lượng sữa. Theo nghiên cứu, mỗi 28ml sữa mẹ có khoảng 19-23 kcal, trong đó có 3,6% protein, 29 – 32% lipid, 27 – 31% đường. Sữa mẹ thay đổi trong suốt giai đoạn cho con bú. Trong đó, giai đoạn bắt đầu bú, sữa loãng và nhiều nước hơn. Giai đoạn sau đó, hàm lượng chất dinh dưỡng và chất béo sẽ tăng cao hơn, thậm chí gấp 2 – 3 lần so với ban đầu.
Phụ nữ sau sinh cần bổ sung nhiều năng lượng
Phụ nữ cho con bú có nhu cầu năng lượng cao hơn bình thường khoảng 500kcal/ ngày, cùng với các chất dinh dưỡng khác. Do đó, nếu mẹ cần giảm cân sau sinh thì cần phải kiên nhẫn. Sau sinh, thời gian đầu mẹ có thể bị tăng cân do thay đổi tiết tố gây thèm ăn và tích mỡ. Nếu giảm chế độ ăn quá nhiều có thể giảm chất lượng sữa. Do đó, điều quan trọng là cung cấp đủ chất, lành mạnh và đa dạng.
Sau giai đoạn 3 tháng đầu tiên mẹ có thể giảm cân nhiều hơn thông qua chế độ ăn và luyện tập mà ít ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Dưới đây là dinh dưỡng mẹ cần bổ sung so với người trưởng thành:
- Protein: Trong 6 tháng đầu, nhu cầu protein của mẹ sau sinh tăng thêm so với người trưởng thành là 20-25g mỗi ngày. Trong 6 tháng tiếp theo, nhu cầu tăng thêm là 17g mỗi ngày.
- Lipid: Nhu cầu lipid/ năng lượng của phụ nữ sau sinh vào khoảng 20 – 25% và tối đa khoảng 30%.
- Vitamin: Nhu cầu vitamin B2 tăng 0.5mg/ngày, vitamin C tăng 95mg/ngày, folate tăng 100 mcg/ngày so với người bình thường và vitamin A là 850mg/ngày.
- Chất khoáng: So với người trưởng thành bình thường, mẹ sau sinh cần bổ sung sắt khoảng 24mg/ngày, canxi 1,300mg/ngày, kẽm khoảng 9.5mg/ngày trong 6 tháng đầu và 7.2mg trong 6 tháng sau.
Một số chất dinh dưỡng quyết định đến chất lượng của sữa mẹ
Ngoài các chất thiết yếu trên, các chất dinh dưỡng còn lại được chia làm 2 nhóm. Trong đó, nhóm 1 được tiết vào sữa phụ thuộc vào chế độ ăn, còn nhóm 2 sẽ được tiết vào sữa mẹ bất kể mẹ có ăn vào hay không. Dưới đây là các chất dinh dưỡng nhóm 1:
- Vitamin B1: Có nhiều trong cá, thịt lợn, các loại hạt và bánh mì
- Vitamin B2: Có nhiều trong phô mai, các loại hạt, thịt đỏ, cá hồi, trứng
- Vitamin B6: thịt gia cầm, thịt lợn, quả chuối, các loại trái cây khô
- Vitamin B12: Hải sản, gan, cá hồi
- Choline: trứng gà, gan động vật, đậu phộng
- Vitamin A: cà rốt, rau lá xanh, nội tạng, trứng
- Vitamin D: dầu gan cá, một số loại nấm
- Selen: hạt điều, hải sản, cá, bánh mì
- Iod: rong biển, cá, muối iod
Chất dinh dưỡng ở nhóm 1 nếu không được bổ sung đầy đủ từ bên ngoài sẽ không thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé.
Với các chất dinh dưỡng nhóm 2, nếu mẹ không cung cấp đủ trong bữa ăn, cơ thể có thể lấy phần dự trữ của chính mẹ để cho vào sữa. Các chất dinh dưỡng nhóm 2 bao gồm:
- Folate: Có nhiều trong các loại đậu, rau xanh, quả bơ
- Canxi: Có trong sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai và có trong một số loại đậu
- Sắt: Có nhiều trong các loại thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản
- Đồng: Mẹ bổ sung các loại hải sản có vỏ, ngũ cốc nguyên cám, nội tạng và khoai tây
- Kẽm: Có nhiều trong hàu, các loại thịt đỏ, thịt gia cầm và sữa
Bé có thể được cung cấp các chất dinh dưỡng này kể cả khi mẹ không cung cấp đủ trong bữa ăn. Tuy nhiên lượng chất dự trữ trong cơ thể mẹ có thể bị cạn kiệt nếu không được bổ sung thêm. Do đó, mẹ cần phải đảm bảo các chất này được cung cấp đầy đủ trong chế độ ăn.
Xem thêm: Bật mí chế độ dinh dưỡng sau sinh cân bằng và khoa học
Mẹ nên sử dụng thêm các thực phẩm bổ sung
Hiện nay, có rất nhiều chất dinh dưỡng được tổng hợp vào các loại thực phẩm bổ sung để cung cấp cho phụ nữ sau sinh. Các chất này bao gồm:
- Vitamin tổng hợp: Một số phụ nữ bị nghén có thể không cung cấp đủ dinh dưỡng trong bữa ăn. Do đó, bổ sung vitamin tổng hợp có thể cải thiện tình trạng này dễ dàng.
- DHA: DHA là một acid béo cần thiết cho sự phát triển trí não, thị lực. Nếu thiếu DHA có thể gây ra một số vấn đề về hành vi, như khó tập trung, hay cáu gắt… Phụ nữ cho con bú được khuyên nên sử dụng DHA khoảng 100-300mg/ ngày.
- Vitamin D: Vitamin D có vai trò quan trọng trong cấu tạo xương và hệ miễn dịch. Theo nghiên cứu Vitamin D thường chỉ có một lượng rất nhỏ trong sữa mẹ. Do đó, các chuyên gia đều khuyến nghị bé từ 4 tuần tuổi nên được bổ sung vitamin D.
Phụ nữ sau sinh nên được bổ sung nước hàng ngày
Người bình thường thường chỉ uống nước theo nhu cầu khát và uống cho đến khi hết khát. Tuy nhiên, phụ nữ sau sinh thường bị mất nước do quá trình tiết sữa. Vì vậy, cần uống đủ nước để mẹ có thể đáp ứng được quá trình sản xuất sữa.
Các thông tin trên đây đã trả lời cho mẹ câu hỏi phụ nữ sau sinh cần bổ sung gì để lợi sữa, giúp con phát triển toàn diện. Cải thiện chế độ dinh dưỡng là rất cần thiết để đảm bảo chất lượng sữa. Tuy nhiên mẹ nên duy trì chế độ hợp lý và tăng cường luyện tập để tránh tăng cân, có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về chế độ dinh dưỡng, hãy tìm đến chuyên gia qua hotline 18009229 để được giải đáp.
Tài liệu tham khảo
Adda Bjarnadottir, MS, RDN (Ice) and Jillian Kubala, MS, RD – Breastfeeding Diet 101: What to Eat While Breastfeeding – Healthline truy cập ngày 23/11/2022Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ – Ăn gì và kiêng ăn gì?